Năm 2016 là năm trọng tâm triển khai Kế hoạch Cải cách hệ thống thuế theo Chiến lược Cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế đến năm 2020. Công tác cải cách thuế đã đạt được những kết quả nhất định và đã triển khai, thực hiện các đề án. Trong đó có đề án thí điểm khai thuế điện tử, áp dụng phần mềm hóa đơn điện tử và công nghệ thông tin vào quản lý thuế, đây được xem là tiền đề để phát triển hiện đại hóa hệ thống thuế.
Dưới đây là 10 điểm nổi bật trong công tác thuế năm 2016.
1. Triển khai thí điểm hóa đơn điện tử có mã xác thực
Thực hiện Quyết định số 1209 của Bộ Tài chính, trong năm 2016, Tổng cục Thuế đã triển khai thí điểm việc sử dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế trên địa bàn Hà Nội và TP HCM cho 249 DN.
Sử dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực mang lại nhiều lợi ích cho cơ quan thuế và doanh nghiệp như tiết kiệm tối đa thời gian lập, gửi, nhận hóa đơn, giảm chi phí quản lý, vận chuyển. Đồng thời góp phần cải cách thủ tục hành chính thuế hiệu quả, hạn chế tình trạng gian lận mua bán hóa đơn giả. Doanh nghiệp sẽ không tốn nhiều thời gian đăng ký phát hành hóa đơn mới và báo cáo tình trạng sử dụng hóa đơn.
Triển khai thí điểm hóa đơn điện tử có mã xác thực (Nguồn: Internet)
Những điểm mới trên hóa đơn điện tử có mã xác thực:
Số hóa đơn xác thực: là dãy số có cấu trúc theo quy định của Tổng cục Thuế và được cấp bởi hệ thống cấp mã xác thực hóa đơn của Tổng cục thuế.
Mã vạch hai chiều: có cấu trúc theo quy định của Tổng cục Thuế, hỗ trợ đọc và kiểm tra nhau thông tin trên hóa đơn.
Mã xác thực: là chuỗi ký tự được mã hóa và được cấp bởi hệ thống cấp mã xác thực hóa đơn của Tổng cục Thuế.
2. Thí điểm khai thuế điện tử đối với hoạt động cho thuê nhà
Việc khai thuế truyền thống đối với hoạt động cho thuê nhà khiến người cho thuê nhà vừa mất công đi lại tốn kém chi phí, vừa phải chờ đợi. Nhưng với khai thuế điện tử, người cho thuê nhà chỉ cần đăng ký và khai thuế qua cổng thông tin điện tử của Tổng cục thuế. Người nộp thuế không nhất thiết phải đến Chi cục thuế mà có thể thực hiện khai thuế mọi lúc mọi nơi.
Tổng cục Thuế đã trình Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 2128 thí điểm khai thuế GTGT, thu nhập cá nhân (TNCN) điện tử đối với hoạt động cho thuê nhà của cá nhân tại Hà Nội và TP HCM. Thời gian thí điểm từ ngày 11/11/2016 cho đến hết tháng 12/2017 và sau đó mở rộng triển khai.
Kê khai thuế điện tử đối với hoạt động cho thuê nhà là một dịch vụ công mới mà cơ quan thuế muốn cung cấp thêm cho người dân nhằm cải cách thủ tục hành chính để phục vụ người dân tốt hơn.
3. Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý kinh phí hoàn thuế GTGT
Năm 2017, Tổng cục thuế sẽ triển khai thí điểm hoàn thuế điện tử tại 13 tỉnh, thành và thực hiện thí điểm Bộ tiêu chí và chỉ số phân loại giải quyết hồ sơ hoàn thuế GTGT tại 6 tỉnh, thành…
Trước đó, ngày 29/6/2016, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 99/2016 hướng dẫn về quản lý hoàn thuế GTGT với nhiều nội dung mới, nhằm đảm bảo quản lý hoàn thuế GTGT chặt chẽ, được giám sát tự động trên hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế (Nguồn: Internet)
Theo đó, quản lý thuế được điều hành kinh phí hoàn thuế GTGT theo nguyên tắc tập trung, thống nhất tại Tổng cục Thuế và trong phạm vi sự toán của Quốc hội giao. Theo đó, kể từ ngày 13/8/2016, kinh phí hoàn thuế GTGT không phân bổ cho 63 tỉnh, TP như trước đây mà được quản lý, điều hành tại Tổng cục Thuế và Kho bạc Nhà nước Trung ương theo phương thức điện tử. Cơ chế này đã khắc phục được tình trạng nơi thừa, nơi thiếu, chi hoàn thuế kịp thời cho doanh nghiệp, đảm bảo tính công khai, minh bạch trong giải quyết hoàn thuế, kiểm soát nhanh, đầy đủ, chính xác kinh phí hoàn thuế giá trị gia tăng.
4. Thu ngân sách nhà nước vượt dự toán được giao
Năm 2016, ngành thuế nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước và kết quả đạt được vượt dự toán được giao và tăng trưởng ổn định so với năm 2015. Đây là nỗ lực vượt bậc, thể hiện quyết tâm của ngành Thuế trong việc khắc phục khó khăn, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ thu ngân sách.
5. Sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế
Ngày 6/4/2016, Quốc hội ban hành Luật số 106/2016/QH13 Luật QH13 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT), Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Quản lý thuế. Nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, góp phần duy trì tốc độ tăng trưởng hợp lý, ổn định kinh tế vĩ mô. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016.
Một số điểm nổi bật trong nội dung sửa đổi là:
Bỏ quy định cơ sở kinh doanh cơ sở kinh doanh được hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ nếu lũy kế sau ít nhất mười hai tháng tính từ tháng đầu tiên hoặc ít nhất sau bốn quý tính từ quý đầu tiên phát sinh số thuế giá trị gia tăng chưa được khấu trừ.
Bổ sung các đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng.
Mức phạt tiền chậm nộp thuế là 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp.
6. Lần đầu xây dựng Dự theo Nghị định về chống chuyển giá
Năm 2016, lần đầu tiên Tổng cục Thuế báo cáo Bộ Tài chính, đề xuất xây dựng văn bản dưới hình thức Nghị định của Chính phủ để quản lý giá chuyển nhượng của các giao dịch liên kết nhằm ngăn chặn tình trạng chuyển giá, hạn chế thất thu ngân sách nhà nước. Một số nội dung nổi bật:
Các thay đổi mang tính chất quốc tế.
Mở rộng phạm vi điều chỉnh và sửa đổi một số quy định khi xác định mội quan hệ liên kết.
Nguyên tắc “Bản chất quyết định hình thức”.
Nguyên tắc khấu trừ đối với chi phí lãi vay và dịch vụ.
Thứ tự ưu tiên khi thực hiện phân tích so sánh.
Đơn giản hóa thủ tục kê khai giao dịch liên kết.
Một số quy định mới về mặt kê khai và chuẩn bị hồ sơ tuân thủ.
7. Top đầu về chỉ số cải cách hành chính
Theo đánh giá chỉ số cải cách hành chính do Bộ Tài chính công bố tại Quyết định số 988 ngày 10/5/2016 về chỉ số cải cách hành chính năm 2015 các đơn vị thuộc Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế nằm trong top đầu về cải cách cải cách hành chính với 96,10 điểm.
Trong năm qua, Tổng cục Thuế cũng đã có bước tiến vượt bậc về chỉ số mức độ sẵn sàng ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin – truyền thông, nâng vị thế từ thứ 4 năm 2015 vươn lên vị trí thứ nhất toàn ngành Tài chính.
8. Mở rộng ủy nhiệm thu thuế với cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương thức khoán
Ngày 25/7/2016, Tổng cục Thuế tiếp tục mở rộng diện thí điểm ủy nhiệm thu thuế đối với cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán. Đồng thời chỉ đạo cục thuế 11 tỉnh, thành phố nghiên cứu, xây dựng đề án thí điểm triển khai tại một số quận, huyện trên địa bàn từ quý IV/2016.
Việc cải cách thuế theo phương pháp khoán đã giúp tiết kiệm chi phí cho cơ quan thuế, người nộp thuế, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý thuế. Tận dụng được nguồn lực, vốn và công nghệ thông tin hiện đại của các tập đoàn, tổng công ty lớn: Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tập đoàn Viễn thông Quân đội tại Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng.
9. Triển khai chương trình “Chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận”
Ngày 21/7/2016, Tổng cục Thuế đã thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ Giúp việc triển khai Chương trình Chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận tại Tổng cục Thuế. Ưu tiên kiểm soát các hoạt động: Quản lý thuế trong nền kinh tế kỹ thuật số; giới hạn các khoản thanh toán tiền lãi vay vượt mức; lợi dụng hiệp định; tránh sự hiện diện của cơ sở thường trú; tài sản vô hình; rủi ro và vốn; các giao dịch có rủi ro cao; hồ sơ giá chuyển nhượng; giải quyết tranh chấp và hiệp định thuế đa phương…
Qua đó giúp giải quyết vấn đề cấp bách nhất trong quản lý thuế hiện nay là chính sách cho phép hạch toán chi phí lãi tiền vay quá cao của các công ty đa quốc gia hoạt động tại Việt Nam; lạm dụng chuyển giá; quy định về hồ sơ giá chuyển nhượng; cơ sở thường trú và lợi dụng áp dụng hiệp định thuế.
10. Thành lập Ban quản lý rủi ro về thuế
Việc thành lập Ban Quản lý rủi ro về thuế góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của cơ quan thuế và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Từ đó phân bổ nguồn lực một cách hợp lý trong việc thực thi nhiệm vụ quản lý, tập trung nguồn lực vào những doanh nghiệp tuân thủ thấp, lĩnh vực rủi ro. Đồng thời, giúp người nộp thuế đã tuân thủ nghiêm chỉnh pháp luật thuế, không có sai phạm sẽ tránh được việc bị kiểm tra, thanh tra không cần thiết từ cơ quan thuế, góp phần giảm chi phí tuân thủ của người nộp thuế.
